En düşük emekli aylığının 12 bin 500 TL’ye yükseltilmesini de içeren “vergi paketi” Meclis Genel Kurulu’ndan geçti. Torba yasa, Genel Kurul’da eklenen yeni maddelerle genişletildi. Yasadaki yeni vergi düzenlemeleriyle 10 temel kalemde değiştirilen yeni oranlar ve yeniden belirlenecek ceza miktarlarıyla bütçeye 155 milyar TL’ye yakın gelir sağlanması hedefleniyor. En yüksek ek gelir beklenen kalemi 110 milyar TL ile “asgari kurumlar vergisi” şartı oluşturuyor. Düşük emekli aylıklarına yapılan artışın ise bu yılın bütçesinde yansıyacak ek maliyetin 33 milyar 200 milyon TL olacağı hesaplandı.
DEVREDEN KDV’NİN İADESİ
Yeni yasayla vergi aslı da uzlaşma kapsamından çıkarıldı. Vergi Usul Yasası’nda bu kapsamdaki hükümler yürürlükten kaldırıldı. Mevcut uzlaşma başvuruları önceki hükümlerine göre sonuçlandırılacak. “Devreden KDV’nin iadesi” sisteme dahil edildi. Buna göre; birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde, devreden KDV ve iade hakkı, 5 takvim yılı kriterine veya zaman aşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete aktarılacak. Yurtdışına çıkış harcı ise 150 TL’den 500 TL’ye çıkarıldı. Harç, her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak. Son yıllarda 9 milyona yakın vatandaşın yurtdışına çıkış yaptığı hesabıyla bütçeye yıllık gelir etkisinin 4.3 milyar TL olacağı öngörülüyor.
TEMEL TUTARLAR ARTIRILDI
Vergi Usul Yasası’ndaki cezalarda temel tutarlar da artırıldı. Bu cezalar şimdiye kadar “yeniden değerleme oranında” güncelleniyordu. Yeni yasayla 250, 500, bin TL gibi eski mevzuatta yer alan tutarlar 5 bin, 10 bin, 20 bin TL gibi güncel değerlere çekildi. Diğer yandan, ticari olmayan gezi, eğlence gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım gibi hizmetlerde KDV istisnası ve indirimi kaldırıldı. Bu kalemden de yıllık toplam 5 milyar 400 milyon TL gelir bekleniyor. Öte yandan, vergi kaybı cezası, vergi dairesinin bilgisi dışında kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi kaybına neden olunması halinde yüzde 50 artırılacak.
FARKLI IBAN’A BÜYÜK CEZA
Kanun dışında belge düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek. Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların bilgi değişimi hükümleri kapsamında bilgi toplanması kurallarına uymayanlara da özel usulsüzlük cezası verilecek. Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve finans kurumları, ödeme kuruluşları veya PTT aracılığıyla başkalarının adı veya hesabı kullanılarak yapılması halinde her işlem için, miktarın yüzde 10’u oranında ceza kesilecek. Kredi kartı ve benzeri ödeme araçlarıyla tahsilatların, kendi adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapana ve adına kayıtlı cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her işlem için özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak.
GİB’E FAZLA MESAİ ÜCRETİ
Yeni vergi düzenlemesi, bazı durumlarda özel usulsüzlük vergisinin 10 kat artışlı uygulanması ve her bir tespit için ayrı ayrı ceza kesilmesini de içeriyor. Örneğin; Kullanılma zorunluluğu getirilen cihaz ve sistemlerle nitelikleri belirlenen veya onaylanan elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri üreten, ithal edenler bu kapsama giriyor.
Pakete göre ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın fiilen mesai dışında çalışan personeline, her bir saat için 160 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında fazla çalışma ücreti de ödenecek. Bu ödemenin bütçeye yıllık etkisinin ise 348 milyon TL seviyelerinde olabileceği hesaplandı.
YAP-İŞLET-DEVRET’TEN YÜKSEK GELİR BEKLENTİSİ
YAP-işlet-devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan alınan yüzde 25’lik kurumlar vergisi yüzde 30’a çıkarıldı. Böylece 557 milyon TL ek vergi bekleniyor. Ayrıca asgari kurumlar vergisi uygulamasıyla 62 bin kurumlar vergisi mükellefinden ilave 70 milyar TL yıllık gelir öngörülüyor. Küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin oranı yüzde 15 oldu. Asgari kurumlar vergisi oranı ile yeni oran arasındaki fark, küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi oranı olacak. Çok uluslu şirketlerde küresel asgari kurumlar vergisi uygulamasına yönelik düzenlemelerin bütününden 40 milyar TL gelir tahmin ediliyor.
‘ÇOK KAZANANDAN ÇOK AZ KAZANANDAN AZ’
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni vergi paketinin Meclis’ten geçerek yasalaşmasıyla ilgili sosyal medya hesabı X üzerinden yaptığı açıklamada, şu ifadeleri kullandı: “Vergi düzenlemelerini içeren kanun Yüce Meclisimizde kabul edildi. Vergilemede adaleti ve etkinliği artırmayı, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi hedefleyen bu yasa vatandaşlarımıza yük getirmiyor. Amacımız, çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi almaktır. Vergi gelirlerinde sağlanan iyileşmeyi vatandaşlarımızın refahı ve ülkemizin istikrarı için verimli alanlara yönlendireceğiz.”
PRİM ORANLARINDA DEĞİŞİKLİK
Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2.25 olarak değiştirildi. Bunun SGK’nin gelirinde yüzde 12.5 artış sağlayacağı tahmin ediliyor. SGK prim gelirinde aylık 911 milyon 375 bin 357 TL, beş aylık dönemde yaklaşık 4.6 milyar TL, bir yılda yaklaşık 10.9 milyar TL artış öngörülüyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı sayılanlardan, ilk defa emekli aylığı bağlananların, aynı işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde 5 puanlık sosyal güvenlik destek priminin Hazine’den ödenmesine ilişkin uygulama sonlandırıldı. Bu kalemden kamu giderinde yıllık 13.7 milyar TL azalma bekleniyor.
